miércoles, 29 de septiembre de 2010

Gran Teatro: eutanasia da razón


No momento de redactar estas liñas descoñezo o alcance que terá a sexta folga xeral dende a restauración democrática aínda que as noticias recollidas nas edicións dixitais dos xornais lévanme a intuír que o paro será importante. Seguramente histórico. Probablemente porque existen mais razóns obxectivas que nunca.

Ata o dagora simplemente confirmei un dato: o interesado acoso mediático ao que someteron aos sindicatos nos últimos tempos, como organizacións democráticas de traballadores que son, reflíctese en accións indignas e incívicas de maneira flagrante. Queda instaurado un novo “deporte nacional”: o atropelo do piquete. Neste mesmo intre son tres as víctimas deses actos intolerables. Tamén hai que decir que neste tipo de convocatorias sempre se producen puntuais e marxinais excesos da outra banda, exactamente igual de impropios e condenables. Produce calafríos pensar que as consecuencias dunha crise concebida e fundamentada dende lonxanos centros de poder acarreen este tipo de danos e sobra apuntar que outras, como a galopante precarización e o acoso e derribo do Estado de Benestar, resultan moito mais graves e persistentes no tempo. A súa crueza afecta a millóns de persoas, nacidas e por nacer. As cifras de desarraigo e de miseria en Europa (si, si, en Europa!) bruan xa coma un lamento.

Ler ao inmenso e moi recomendable autor esloveno Slavoj Zizek é un pracer. Nas miñas mans soamente caeu unha obriña súa, Sobre la violencia. Nun excelente capítulo que versa sobre os límites da tolerancia apóiase en Inmanuel Kant para recuperar a noción da “antinomia da razón pura”. Esta xurde cando a razón humana cae na autocontradicción e posibilita demostrar paradigmas incompatibles, excluíntes (por exemplo: mostrar de xeito concluínte que o universo é finito e infinito). Kant argumenta que si esto non se resolve cáese nun estéril escepticismo que denomina “eutanasia da razón pura”.

Na miña opinión a fase avanzada do capitalismo leva consigo un estado psicosocial similar. O que desemboca na cerimonia da confusión. En España tradúcese nunha traxicomedia onde a dereita quere que trunfe a folga para que o goberno leve un duro golpe pero sen dicilo en alto porque, no fondo, está dacordo coas medidas tomadas. Onde os sindicatos convocan tarde e mal por non dilapidar a pouca credibilidade que lles queda (en Francia levan tres folgas nesta crise) sendo conscientes dos pobres resultados que pode aportar e das dificultades, ás veces directamente impedimentos, que moitos currantes teñen para secundala. E onde o goberno atopa unha xustificación, a proba palpable do deber cumprido, perante os mercados financieiros e a UE alongando así unha sensación agónica. Uns non van, pero van. Outros van, pero non van.

O Gran Teatro leva a cabo unha escenificación ben artellada: consiste en axeonllar aos gobernos democráticos e en dobregar a capacidade de resistencia dos cidadáns. É preferible que o goberno sexa de esquerdas porque é máis doado acometer fondas e duras reformas. A clase traballadora rebélase, pero menos. Traballo sucio feito, movemento obreiro desnortado e camiño despexado para que, cando a economía recupere, os campións da austeridade e os podadores profesionais continúen derrubando barreiras e ser uns poucos máis libres (mais ricos e poderosos) e outros, as maiorías sociais, mais pobres e excravos. Esas barreiras foron as ferramentas que fixeron posible acadar bos niveis de prosperidade e de calidade de vida para segmentos amplos de poboación. Agora tremen. E senón que nos recorden o vello conto Felipe ou Aznar. Margaret Tatcher: a loita continúa!


Para acompañar: Avanti Popolo

miércoles, 22 de septiembre de 2010

Sarko, e a podar!


Dixera Karl Marx aquelo de “a Historia repítese, a primeira das veces como traxedia e a segunda como farsa” (entendendo como tal unha reproducción grotesca ou unha caricatura do pasado). Pois non o teño tan claro, porque asáltame a sensación de que oitenta anos despois da arrepiante carreira de irracionalidade que anegou o corazón do vello mundo reaparece con forza o risco traumático.

Unha onda xenófoba percorre Europa: dende Italia ao Benelux e dende Francia aos países nórdicos, sen esquencer Melilla ou mais situacións indignas... Outra das consecuencias sine qua non deste neoliberalismo obrigatorio en crise que camiña polo vieiro da visceralidade e o primitivismo e que recupera a Orwell para acuñar conceptos perversos, como mendicidade agresiva, tralos que acubillar prácticas impropias das sociedades pluralistas de vocación integradora do século XXI. Faise evidente que este puxo a proba, dende o minuto cero, a fortaleza e/ou fraxilidade das democracias. O lóstrego dunha mañá do 11 de setembro de 2001 definiu irremediablemente o futuro. E aquel fume adormentou a razón.

Na patria das luces, cun irresponsable impostor á cabeza, acontece algo nauseabundo. O enfant terrible da política europea, ao que califican como neogaullista pero que recorda máis ben ao inefable Petáin, coa súa declarada cruzada hacia os xitanos fai tremer as bases mesmas da República e dos seus valores e ideais mais altos. Tanto cinismo e frivolidade asusta. Nin liberté, nin égalité, nin atisbo de fraternité poderían albiscarse nunha serie de decisións sostidas no legalismo mais absurdo e inxusto, que instaura o fracaso da promesa multiculturalista e do espazo de convivenza que representa o proxecto da UE. Hai moito de electoralismo, mais tamén enxendra danos irreparables. A mensaxe é perniciosa, e a mecha incandescente. O vivo retrato do salvaxismo de Estado: odio racial e medo primario a esa miseria insoportable que azouta as conciencias dos acomodados. Cortando polo san.

Fascistas del mundo: uníos! Xa hai quen recolle a luva: Alicia Sánchez Camacho, do PP de Catalunya, introduciu o tema na precampaña nun alarde de incontinencia verbal e demagoxia clarificador: “a situación é peor que a de Francia. Aquí nin localizados están”. O foco non se centra pois na erradicación da marxinalidade e o guetto mediante procedimentos humanistas: resulta que están “dispersos”. Do que se deduce que haberá que localizalos, e ir a por eles! E deportalos, claro.

Esta crise produce monstruos: agora, para ofender a alguén, califícaselle de “filósofo”. Como se fose algo deshonroso e vergoñento. A ditadura da mediocridade en auxe, a revolución dos ignorantes. O acto seguinte será A Poda anunciada (en verbas de Mariano Rajoy): poda na administración, poda no mundo sindical (de parte de Esperanza Aguirre y Gil de Biezma, defensora dos dereitos laborais dos traballadores), poda nas políticas de progreso social, poda no estado autonómico, poda nos dereitos das minorías de calquer tipo (lingüísticas, relixiosas, etc...). Poda Xeral! Para Os Podadores todo é excesivo cando se trata de afondar no estado social ou na democracia. Nunca demoucamos o poder das oligarquías, da banca, dos especuladores, o fraude fiscal... Nunca sobran os que ameazan a sustentabilidade ambiental, os que levantan muros no entendemento, ou os que xogan co nivel de alerta terrorista para manterte convenientemente sedado e manipulable. Ata Zapatero vese na obriga de desdebuxar, mais aínda, o perfil esquerdista apoiando implicitamente ao acreedor de favores (Sarkozy) pola cadeira no G-20!


Para acompañar: A Marsellesa

martes, 14 de septiembre de 2010

Maragall e a política


Non, rien de rien/Non, je ne regrétte rien/Ni le bien qu´on m´a fait, ni le mal/Tout ça m´est bien égal/Non, rien de rien/Non, je en regrétte rien/C´est payé, balayé, oublié/Je me fous du passé/Avec mis souvenirs/J´ai allumé le feu...
Edith Piaf (1915-1963)

Teño a impresión de que os versos da artista parisina cadran ben considerando o estado no que se atopa, dentro do seu proxecto íntimo de vida, un dos políticos españois mais admirables e carismáticos (e tamén mais vilipendiados) dende o comezo da restauración democrática.

Nas liñas do xornal El País do domingo recollíase unha fermosa reportaxe, Maragall frente al espejo, sobre as circunstancias que envolven o día a día de Pasqual Maragall i Mira no combate mantido coa enfermidade do Alzheimer, o que me invitou a reflexionar sobre a figura e traxectoria do personaxe reparando no infravalorados que están a cotío os políticos “con maiúsculas”, e a propia política. Aqueles nobres, pedagóxicos e idealistas que dedican o mellor de si mesmos ao servizo dos demais incluso cando calquer outro ser humano optaría por aillarse do mundo, sen cavilar en nada ou ninguén mais. Teño en alta estima a todos eles. Pode soar a inxenuidade, seino, mais prefíroa cen veces antes que a marea de cinismo e desprestixio, gañado a pulso, pero tamén infundado, que inunda as nosas vidas nos últimos tempos.

Esta rara avis é doada de recoñecer. Por iso o demonizaron e intentaron ridiculizar ata a extenuación. Un vello recurso da dereita.

Para as forzas reaccionarias son demasiado perigosos porque conectan naturalmente coa xente do común. Persuaden e ilusionan a todo un pobo sinalando o camiño para conquerilos anceios individuais e colectivos. Maragall é a humanización e a pasión pola política, o amor polos demáis. Pero non quixera perderme no aspecto lírico nin nomeando os éxitos de xestión, nin tampouco os erros e contradiccións propios do exercicio do poder nas etapas onde tivo responsabilidades executivas porque tampouco é nada doado condensar en poucas liñas a complexidade dun intelectual, pero pragmático, que leva décadas de loita dende a esquerda, a loubanza dos valores democráticos, do diálogo, a resolución pacífica dos conflitos, o federalismo, o catalanismo e o europeísmo...Dun visionario próximo e cos pes na terra. Dun líder dos que perduran.

Casualmente a reportaxe coincidiu coa Diada do 11 de Setembro. El é un catalán íntegro e decidido a manter a integridade ata o final. Por certo, sempre penso no paradoxal que resulta que unha nación como a catalana celebre o seu día recordando a efeméride dunha derrota militar que a condenaría a perdelas institucións de seu por moito tempo. Da boa conta da pasta da que están feitos como ser colectivo. Así como é metafórico que Euskadi teña xeito similar ao dun corazón, debuxando o sufrimento e a excesiva visceralidade que padeceu ao longo da historia, dun ou doutro lado, ou que Galicia se presente no mapa como acoitelada polos mil ríos e rías, case representando a desunión que nos caracteriza... Pois ben, Pasqual Maragall é daqueles que dignifican e dan sentido á tarefa do político. Aínda que a enfermidade avanza, está decidido a traballar polas vindeiras xeracións de pacientes. Coido que é un exemplo a seguir por aquelas que nos traian novos tempos: compromiso, altruísmo e xenerosidade ata o esquecemento. Que falla fai.

lunes, 13 de septiembre de 2010

Decreto ilegal



Presentación de Alba Nogueira e Manuel Bermúdez sobre os argumentos xurídicos que cuestionan a legalidade do "Decreto do plurilingüismo"

miércoles, 8 de septiembre de 2010

Os medios en galego importan


Vénse de publicar un manifesto (sacado adiante por un conxunto de intelectuais) en defensa dos medios en lingua galega, logo dos peches producto da política agresiva dun Goberno que incumpre o Estatuto de Autonomía, art 5.3: "os poderes públicos de Galicia garantizarán o uso normal e oficial dos dous idiomas e potenciará o emprego do galego en tódolos ordes da vida pública, cultural e informativa, dispoñendo dos medios necesarios para facilitalo seu coñecemento". Tamén alerta sobre a responsabilidade da cidadanía, facendo un chamamento ao compromiso. Dí así:

Un país é o que fala. Galicia é o Galego. Ninguén pode matar unha lingua. Pero é moi fácil deixala morrer de inanición e abandono. Todos somos responsables de que a nosa lingua reciba a xustiza que merece e as oportunidades que se lle negaron na historia. Que haxa medios en galego importa. Resulta imprescindible para que a nosa lingua viva e medre con futuro. Apoiar ós medios en galego é axudarnos a nós mesmos e o que somos. Resulta cínico e irreal esperar que anos de intervención do mercado a favor do castelán vaian corrixirse sós. Alguén ten que facelo e ten que facelo agora.

Ningunha administración pública deste país pode declararse allea ou ausente cando pechan un tras doutro os xa poucos medios que apostaban pola nosa lingua. Ningunha administración pública pode dicir, sen faltar á verdade, que fixo todo o que podía facer, ou que non hai recursos porque estamos en crise. Demandamos do goberno que poña a vontade política e os recursos que non dubida en poñer para axudar a outros sectores ou medios que non o precisan tanto. Demandamos das administracións públicas que tomen a decisión de axudar aos medios en galego porque é xusto, porque o merecen e porque se lles debe.

Ningún lector ou espectador deste país pode tampouco declararse alleo ou ausente cando pechan un tras outro os medios que se fan na nosa lingua. Os únicos que realmente poden garantir o futuro de calquera medio son os lectores, as audiencias e os anunciantes. Algo falla nun país onde tanta xente se declara amante da súa lingua ou tantas empresas utilizan a galeguidade para posicionarse nos mercados, pero logo non hai nin lectores nin anunciantes para os medios que se fan en galego. A desaparición dos medios no noso idioma non é un problema nin unha responsabilidade da administración, é un problema e unha responsabilidade de todos.

Eu xa asinei. Ti podes facelo aquí

lunes, 6 de septiembre de 2010

A Súa Terra


Pouco se pode aportar despois da treboada de análises publicadas dende diversos ámbitos a conto da desaparición (oxalá un novo paréntese) da edición en papel do histórico semanario A Nosa Terra. Foron múltiples e lúcidas as opinións (p.ex. as de Xosé Manuel Pereiro, Xavier Vence ou Carme Adán nas liñas do Xornal, e outras) pero, si a hai, non lin a primeira centrada nunha das claves do fracaso colectivo que representa tal feito: non o mercabamos o suficiente para mantelo con vida e, polo tanto, somos corresponsables do tránsito decidido hacia o pensamento único, do deterioro da pluralidade informativa traducida no retroceso da calidade democrática e de certo incremento do risco para a supervivencia da lingua galega.

Á ofensiva televisiva ultracatólica, rancia e negadora dende canles como Veo7 ou Intereconomía no espazo estatal, sumada ás pseudotertulias dunha Noria mareante que devalúa o debate político e o encontro de ideas, engádese a perda de ferramentas de notable valor estratéxico para facer país no plano interno. É certo que o empurrón definitivo vai xunguido ao tratamento sectario e provocador do presidente Feijóo en materia de subvencións no panorama mediático. Pero con esto último había que contar alomenos dende a experiencia da campaña electoral 2009, chea de manipulación e agresividade coa complacencia indisimulada dalgún medio que fixo deixación de funcións no cometido que del se espera para poñerse ao servizo dunha opción lexítima que respondeu en contrapartida. Deberiamos estar mais preparados para resistir os maléficos ataques do goberno máis violento e antigaleguista que se recorda se queremos mudar o estado de cousas dende o progresismo. Todo esto mostra que a rede de solidariedade no tecido da sociedade civil que presupoñemos comprometida está mais destartalada do que se adoita crer e, namais aterrou un novo inquilino en Monte Pío, deixou caer varios altofalantes concebidos dende e para Galicia. Entre os mais destacados: ANT.

Coa faciana ultraliberal, austera e economicista ocúltase a verdadeira razón de ser da súa acción de goberno: a procura do enfrontamento e a confusión entre xeitos contrapostos de entendelo noso presente e futuro (e deles entre si) aproveitando o revolto das augas, a procura do afundimento moral no seo dos que reivindicamos unha Galicia orgullosa de seu e a laminación daquela liña de pensamento crítico co desmesurado afán personalista do líder.

Nalgunha ocasión botouse man de Maquiavelo para definila súa visión do poder tendo en conta a conformación dun goberno de pobre perfil político (concebido para ensalzala propia figura, forxándoa dentro e proxectándoa fóra, contentando aos círculos máis reaccionarios do españolismo) tralo que parapetarse cando chegasen decisións meramente técnicas. Ao mais puro estilo do vello e autoritario fraguismo persegue convencernos de que a terra é súa e unicamente súa. É desolador comprobar como en tan só un ano puido destruír mais que un ex-ministro do réxime franquista en dezaseis.


Para acompañar: Quempallou-Coa lingua de fóra: http://www.youtube.com/watch?v=IiuFD3KrhHI